سخاوتمند به خدا نزدیک است

رسول خدا صلى الله علیه وسلم فرمود:

«السَّخِىُّ قَرِیبٌ مِنَ اللَّهِ، قَرِیبٌ مِنَ الْجَنَّةِ، قَرِیبٌ مِنَ النَّاسِ، بَعِیدٌ مِنَ النَّارِ. وَالْبَخِیلُ بَعِیدٌ مِنَ اللَّهِ، بَعِیدٌ مِنَ الْجَنَّةِ، بَعِیدٌ مِنَ النَّاسِ، قَرِیبٌ مِنَ النَّارِ، وَلَجَاهِلٌ سَخِىٌّ أَحَبُّ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَجَلَّ مِنْ عَابِدٍ بَخِیلٍ» [ترمذي: ۱۹۶۱]؛ «سخی به خدا و جنت و مردم نزدیک و از جهنم دور است، و بخیل از خدا و جنت و مردم دور و به جهنم نزدیک است، جاهل سخی پیش خدا از عابد بخیل محبوب‌تر می‌باشد».

من می‌گویم: نزدیکی او با خدا عبارت است از مستعد شدن او برای معرفت خدا و دورشدن پردها از اوست، و نزدیکی او به جنت این است که مستعد باشد برای طرد نمودن هیأت‌های خسیس که با ملکیت منافات دارند، تا بهیمیت (حیوانیت) که حامل آن‌هاست به رنگ ملکیت (فرشته‌ بود) درآید، و نزدیک‌ شدنش به مردم اینست که با او محبت ورزند، و با او درگیر نگردند، زیرا اصل درگیری از بخیلی است، چنان‌که رسول خدا صلى الله علیه وسلم فرمود:

«إِنَّ الشُّحَّ أَهْلَکَ مَنْ کَانَ قَبْلَکُمْ، حَمَلَهُمْ عَلَى أَنْ یَسْفِکُوا دِمَاءَهُمْ، وَاسْتَحَلُّوا مَحَارِمَهُمْ»؛ «بدون شک بخیلی گذشتگان را از بین برد، آن‌ها را وادار کرد تا خون‌های یکدیگر را بریزند، و محارم یکدیگر را حلال بدانند.»

جاهل سخی از این جهت پیش خدا نسبت به بخیل محبوب‌تر است که طبیعت هرگاه نسبت به چیزی گذشت داشته باشد کاملتر می‌شود از آن که به فشار وادار گردد.

حجة الله البالغة/ ترجمه مولانا حسين پور