فايده‌ي علمي نسبت به دريافت علم

علامه محقق ابن جماعه کتاني در کتاب مشهور و مفيد خويش ”تذکره السامع والمتکلم“ اسباب حصول علم را تشريح نموده نوشته است که بزرگترين سبب از اسباب ازدياد علم و فهم و اشتغال مستمر و خستگي‌ناپذير به آن، خوردن حلال است آن هم به مقدار کم. امام شافعي فرموده است که من ۱۶ سال تا سير غذا نخوردم؛ زيرا بر اثر زياده‌روي نياز به شرب زياد پيش مي‌آيد و بر اثر آن خواب زياد مي‌شود که اين موجب بلادت، قصور فهم، فتور حواس و کسالت جسماني است. علاوه از اين، پرخوري از نظر شرع مکروه و سبب بروز بيماري است؛ چنان‌که شاعر مي‌گويد:

فان الداء أکثرما تراه /٭/ يکون من الطعام أو الشراب

بي‌احتياطي در خورد و نوش سبب بيماري‌هاست.

سپس علامه نوشته است که اهل علم نياز شديدي به ورع و تقوا دارند که در همه‌ي امور خود از قبيل غذا، نوشيدني‌ها، لباس، مسکن و… بايد متورع باشند و تنها به دنبال جواز شرعي نباشند تا قلوبشان منور شده، شايسته‌ي پذيرش علم و صلاح باشند و از علم و نورشان به ديگران نيز فايده برسد. (إلخ ص: ۷۳)

أنوارالباري/ ترجمه مولانا حسين پور