دلسوزی و خیرخواهی دینی

قَالَ النَّبِی صلى الله علیه وسلم: «الدِّینُ النَّصِیحَةُ.» قُلْنَا: لِمَنْ؟ قَالَ: «لِلّٰهِ وَلِكِتَابِهِ وَلِرَسُولِهِ وَلأَئِمَّةِ الْمُسْلِمِینَ وَعَامَّتِهِمْ.»

پیامبر صلى الله علیه وسلم فرمود: دین در حقیقت دلسوزی و خیرخواهی است؛ کسانی که مدعی دیانت و دینداری هستند، باید دلسوز و خیرخواه باشند. صحابه پرسیدند: خیرخواهی برای كی؟ فرمود: «لِلّٰهِ»؛ برای الله تعالىٰ.

خیرخواهی به چه معناست؟ اگر انسانی خیرخواه انسانی دیگر است و دلش برای او می‌سوزد، بدین معناست که آن انسان نیازمند است که انسان دلسوزی او را کمک کند. اما الله تعالیٰ ”صَمَد“ است و در سوره اخلاص می‌خوانیم: ﴿اللهُ الصَّمَدُ﴾؛ الله تعالیٰ در هیچ وقت محتاج کسی نیست و همه کائنات در همه چیز نیازمند او هستند و الله تعالیٰ نیازی به یاری ما ندارد؛ اما علما می‌گویند: مراد دین الله است؛ چون خداوند متعال ما را آفریده و دین را در میان ما پیاده نموده است، پس دین را پیاده کنیم. اگر در معاملات کوتاهی کردیم، در این صورت خیرخواهی نکردیم؛ لذا باید نسبت به دین مبین اسلام توجه داشته باشیم؛ عقاید ما باید مطابق دین مبین اسلام در بیایند؛ معاملات ما باید اسلامی شوند؛ حکومت ما حکومت اسلامی باشد؛ اگر در میان رعیت قرار گرفتیم، باید اسلامی باشیم؛ اگر به سفر می‌رویم، باید اسلامی باشیم؛ در بازار، اسلامی باشیم.

خلاصه اینکه خود را طوری در بیاوریم که اسلام با ما شناخته شود نه این‌که ما مسلمان باشیم، اما حثیت و اعمال و اخلاق‌مان غیر اسلامی باشد.

متأسفانه امروزه مسلمانان طوری زندگی می‌کنند که گویا از دین فاصله گرفته‌اند.

بعد، آن‌حضرت صلى الله عليه وسلم فرمود: «لِرَسُولِهِ»؛ شما نسبت به رسول الله دلسوز و خیرخواه باشید. این به چه معنا است؟ بدین معناست که از همه برترش بدانیم، اما معبودش قرار ندهیم. رسول الله صلى الله عليه وسلم بزرگترین فرد امت است؛ چنانکه گفته‌اند: ”بعد از خدا بزرگ توئی، قصه مختصر“. لذا باید بزرگی رسول الله در دلها جای گیرد، محبوبیت او باید از همه چیز بالاتر باشد. آن‌حضرت صلى الله عليه وسلم فرمود: «لَا یُؤْمِنُ أَحَدُكُمْ حَتَّىٰ أَكُونَ أَحَبَّ إِلَیْهِ مِنْ وَالِدِهِ وَوَلَدِهِ وَالنَّاسِ أَجْمَعِیْنَ»؛ هیچ یک از شما مؤمن نخواهد بود تا اینکه من از پدر و فرزند و همه‌ی مردم به نزد او محبوبتر نباشم.

باری حضرت عمر گفت: یا رسول الله شما نزد من از هر چیز محبوبترید مگر خودم، آن‌حضرت صلى الله عليه وسلم فرمود: ایمانت کامل نیست. حضرت عمر گفت: یا رسول الله! من شما را از خودم هم بیشتر دوست دارم.

صحابه چنین بودند که اگر تکه تکه می‌شدند، به خاطر الله و رسول الله بود؛ پس عظمت الله را در دل جای دهیم و به رسول الله عشق بورزیم. عقاید و اعمال و شکل و صورت خود را مثل آن‌حضرت صلى الله عليه وسلم در بیاوریم. اگر چنین نباشد، محبت الله متعال در دل ما جای نمی‌گیرد؛ چون خداوند می‌فرماید: ﴿قُلْ إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللهَ فَاتَّبِعُوْنِي﴾. بگو: اگر خدا را دوست دارید، از من پیروی کنید.

متأسفانه امروزه جوانان ما را از سنت رسول الله صلى الله عليه وسلم خوش نمی‌آید، اما من و شما که اهل علم هستیم، بیشتر پایبند باشیم.

سنت؛ یعنی روش، ما باید شکل و شیوه خود را مثل رسول الله قرار دهیم. دلسوزی ما نسبت رسول الله این است که خود را به شکل ایشان در بیاوریم، اگر نشست، برخاست، اعمال، رفتار و عبادات ما مانند رسول الله صلى الله عليه وسلم باشد، در این صورت خیرخواه و دلسوز ايشان خواهیم بود.

باز فرمود: «وَلِأَئِمَةِ المُسْلِمِيْنَ»؛ به خوبی رفتار کردن با مافوق خود؛ ما نسبت به آنان نیز دلسوز و خیرخواه باشیم. نصحیت و مشوره با آنان به خوبی باشد و این در صورتی است که با آنان ملاقات داشته باشیم و برایشان دعا کنیم تا از ظلم وستم باز بیایند.

و فرمود: «وَلِعَامَّتِهِمْ»؛ دلسوز عموم مردم باشيم. بنگرید اصحاب رسول الله صلى الله عليه وسلم را از آن جایی که خیرخواه و دلسوز بودند، سعی می‌کردند که مردم را از رفتن به جهنم باز دارند و آنان را به سنت رسول الله سوق دهند.

ما هم به جامعه نگاه کنیم، اگر کاری خلاف شریعت دیده شود، نسبت به آن دلسوزی داشته باشیم و آنان را راهنمائی کنیم تا باز آیند.

سخنرانی ایراد شده در جمع طلاب عین العلوم گشت، شامگاه چهارشنبه ٢٦/ ١٢/ ١٤٣٧

همچنین ببینید

در جمع طلاب و علمای خواف: شهیدی با گریه بر نمی‌گردد، بکوشید تا شهیدی‌ها پدید آید

شیخ الحدیث مولانا سید محمد یوسف حسین‌پور، مدیر عین العلوم گُشت و دبیر کل شورای …