رابطهٔ معراج با سال‌های هجرت

علامه قسطلانی (در شرح مواهب، ص ۲۱۲) می‌نویسد: معراج اعظم که در شب اسراء برای رسول اکرم صلى الله علیه وسلم دست داد، مشتمل بر دَه معراج بود؛ هفت معراج تا هفت آسمان، هشتم تا سدرة المنتهىٰ، نهم تا مستوىٰ که در آنجا صدای قلم‌های قدرت به سمع آن‌حضرت صلى الله علیه وسلم رسید و معراج دهم، برای عرش و رفرف و رؤیت باری تعالىٰ انجام گرفت و آن‌حضرت صلى الله علیه وسلم به شرف همکلامی و خطاب خصوصی با باری تعالىٰ مشرف شد. سپس در ده سال هجرت حالاتی پدید آمد که با آن ده معراج مناسبت داشتند. بنابراین اختتام سال‌های هجرت بر وفات آن‌حضرت صلى الله علیه وسلم انجام گرفت که در حقیقت لقای خداوندی است و معراج، پیش‌زمینهٔ لقای خداوندی و انتقال آن‌حضرت به دارالآخرة، دارالبقاء، مقعد صدق و معراج اعلىٰ بود که پس از آن، آن‌حضرت صلى الله علیه وسلم بر حسب وعدهٔ الهی به مرتبهٔ وسیله و منزلت رفیعه نایل آمد؛ چنانکه در شب اسراء و در خاتمهٔ معراج، آن‌حضرت صلى الله علیه وسلم به شرف لقاء و حضور در حظیرة القدس نایل آمد.

✍🏻 انوار ۱۱/ ترجمهٔ مولانا حسین‌پور رحمه‌الله