كوتاه و آموزنده

در ترمذی از حضرت ابن مسعود – رضی الله عنه – مروی است که حضرت ابراهیم – علیه السلام – در شب معراج به رسول اکرم – صلى الله علیه وسلم – فرمود: «امتت را از طرف من سلام برسان و اطلاع بده که خاک بهشت بسیار پاکیزه و آبش خیلی شیرین است و بهشت میدان پهناور و مسطحی است که نهال‌های آن سبحان الله و الحمد لله و لا إلٰه إلا الله و الله …

امروزه هر کس مکر بیشتر و حیلهٴ بزرگتری داشته باشد و دروغ گنده‌تری بگوید، موقعیت سیاسی بهتری دارد و در جامعه، رأس رجال سیاسی شمرده می‌شود! حال آنکه سیاست یعنی تدبیرخردمندانه در أخذ حقوق؛ یعنی «جلب منفعت و دفع مضرت». وقتی به تاریخ نظر بیفکنیم، می‌بینیم بزرگترین سیاسیون، انبیاء کرام – علیهم السلام- بودند؛ در همین رابطه رسول گرامی اسلام – صلی الله علیه وسلم- می‌فرماید: «کان یسوسهم الأنبیاء»؛ یعنی سیاست را انبیاء در دست …

مفهوم ربانی ربانی نسبت به ربّ است؛ حافظ می‌نویسد: ربانی کسی است که اوامر رب را در علم و عمل در نظر داشته باشد. بعضی گفته‌اند: ربانی مأخوذ از تربیت است و کسی است که شاگردان خود را از نظر علمی و روحانی تربیت کند. ابن اعرابی گفته است: زمانی به عالم، ربانی گفته می‌شود که معلم و عامل باشد. در کتاب الفقیه والمتفقه از خطیب آمده است: هرگاه کسی عالم، عامل و معلم باشد، …

علامه محقق ابن جماعه کتاني در کتاب مشهور و مفيد خويش ”تذکره السامع والمتکلم“ اسباب حصول علم را تشريح نموده نوشته است که بزرگترين سبب از اسباب ازدياد علم و فهم و اشتغال مستمر و خستگي‌ناپذير به آن، خوردن حلال است آن هم به مقدار کم. امام شافعي فرموده است که من ۱۶ سال تا سير غذا نخوردم؛ زيرا بر اثر زياده‌روي نياز به شرب زياد پيش مي‌آيد و بر اثر آن خواب زياد مي‌شود …

ابوالعلاء امام لغت بود، اما در تعيين کلمه‌ي فرجه که ضم صحيح‌تر است يا فتح، ترديد داشت و تا مدتي در اين خلجان قرار گرفت. زمان حجاج ظالم بود. بنابر امري روابط تيره گشت و ابوالعلاء به جاي شهرنشيني، روستانشين شد تا از ظلم و تعدي حجاج در امان بماند. روزي داشت به جايي مي‌رفت، باديه نشيني را ديد که شعري را بر مرگ حجاج مي‌خواند که شايد او هم مانند ابوالعلاء تحت فشار بود: …

رسول خدا صلى الله عليه وسلم درباره‌ی روزه‌ی شش روزه از شوال فرمود: «من صام رمضان فأتبعه ستاً من شوال كان كصيام الدهر كله»؛ «هرکسی که رمضان را روزه بگیرد و سپس پشت سرش شش روز از شوال روزه بگیرد، گویا کل زمان را روزه گرفته است». راز مشروعیتش این که این روزها مانند سنن رواتب، در نمازها هستند که به خاطر تکمیل فایده نماز نسبت به مزاج‌هایی که کاملاً فایده نماز را نتوانسته‌اند بردارند، …

بر اثر بركات و انوار وجود مبارك سرور انبيا و مرسلين، سردار دو عالم، پيامبر اكرم ـ صلى الله عليه وسلم ـ و نزول شبانه روزي وحي الٰهي در حرمين شريفين دور زريني از رحمت‌هاي مسلسل و بي پايان حق تعالى گذشته است كه تاريخ كامل دنيا از آوردن نظير آن عاجز مانده است. از اين جهت صدمه‌اي كه از وفات آن‌حضرت صلى الله عليه وسلم بر صحابه وارد شد، بالاتر آن صدمه‌اي بود كه …

در ابتداي بسياري از سوره‌ها يك كلمه كه مركب از چند حرف است، آمده؛ مانند: ﴿الٓم﴾، ﴿حٓم﴾، ﴿الٓمٓصٓ﴾ و غيره كه در اصطلاح به آن‌ها ”حروف مقطعه“ گفته مي‌شود و هنگام خواندن آن‌ها هر حرفي جداگانه و ساكن خوانده مي‌شود؛ مثلاً ﴿الٓم﴾ را بايد: الف، لام، ميم، خواند. بعضي از مفسران درباره‌ي حروف مقطعه كه در آغاز سوره‌ها آمده، چنين اظهار نظر كرده‌اند: «اين حروف اساسيِ همان سوره‌هاست.» و بعضي گفته‌اند: «اين‌ها رموز اسماي إلٰهي …

فلسفه‌ی روزه‌ی روز عرفه این است که کسی که این روز را روزه می‌گیرد خود را شبیه به حجاج قرار داده به سوی آنان اشتیاق پیدا می‌کند، و به سوی رحمت الٰهی که بر حجاج نازل می‌شود، تعرض می‌نماید، و راز برتری آن بر روزه‌ی روز عاشورا این است که او در رحمتی که در این روز نازل شده غوطه می‌خورد، و آن که روز عاشورا را روزه می‌گیرد خود را در معرض رحمتی قرار …

رسول خدا صلى الله علیه وسلم فرمود: «یَا أَیُّهَا النَّاسُ قَدْ فُرِضَ عَلَیْکُمُ الْحَجُّ فَحُجُّوا». فَقَالَ رَجُلٌ: أَکُلَّ عَامٍ یَا رَسُولَ اللَّهِ؟ فَسَکَتَ حَتَّى قَالَهَا ثَلاَثًا. فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله علیه وسلم: «لَوْ قُلْتُ نَعَمْ لَوَجَبَتْ، وَلَمَا اسْتَطَعْتُمْ». [صحيح مسلم: ۱۳۳۷] «ای مردم! حج بر شما فرض شده، لذا حج به جا آورید.» مردی گفت: یا رسول الله! هر ساله حج کنیم؟ آن حضرت صلى الله علیه وسلم خاموش ماند، تا این که او …