راه راست راهي است كه در آن پيچ و خم وجود نداشته باشد و از ديدگاه اعتقادي به ديني گفته مي‌شود كه در امور آن افراط و تفريط يافت نشود. افراط؛ يعني تجاوز از حد معيّن و تفريط؛ به معني كوتاهي كردن از حد معيّن است. در دو آيه‌ي آخر به صراط مستقيم راهنمايي نموده كه دعاي آن در اين آيه تلقين شده است. «صِرَاطَ الَّذِيْنَ أَنْعَمْتَ عَلَيْهِمْ»؛ يعني: «راه كساني كه تو بر آنان …

امام راغب اصفهاني در مفردات القرآن واژه‌ي ”هدايت“ را به بهترين وجه بيان نموده كه خلاصه‌ي آن بدين قرار است: معني اصلي هدايت، عبارت است از راهنمايي فرد به سوي هدف و منزل مقصود با لطف و مهرباني؛ پس هدايت به اعتبار معني حقيقي خويش تنها كار خداست كه داراي درجات متعدد مي‌باشد و يكي از درجات آن، هدايت عامه است كه شامل تمام كاينات (انواع موجودات زنده، نباتات و جمادات) مي‌باشد. ممكن است كسي …

در ابتداي سوره‌ي فاتحه كه شرح آن گذشت، گفتيم كه در آيه‌ي اوّل ضمن حمد و ثناي حق تعالى، اصل اساسي ايمان؛ يعني بيان وجود خدا و توحيد وي به طور معجزه آسا بيان شده است. در تفسير آيه سوم تنها در همين لفظ همراه با حمد و ستايش پروردگار، عقيده‌ي بزرگ و انقلابي اسلام؛ يعني قيامت و آخرت با دليل و برهان ذكر شده است؛ اكنون به توضيح آيه چهارم مي‌پردازيم: «إِيَّاكَ نَعْبُدُ وَإِيَّاكَ …

«مـٰلِكِ يَوْمِ الدِّينِ»؛ كلمه‌ي ”مالك“ مشتق از ”مِلك“ است؛ يعني تسلط بر چيزي كه بر استفاده‌ي آن قادر بود. (قاموس) معني واژه‌ي ”دين“ جزا دادن است. ترجمه‌ي «مـٰلِكِ يَوْمِ الدِّينِ»؛ يعني: «خدا داراي مالكيت روز جزاست.» اما اين‌كه بر چه چيزي مالك است، ذكر نشده؛ در تفسير كشاف آمده كه منظور از اين كلمه، اشاره به همه‌ي موجودات است كه مالكيت آن‌ها در روز رستاخيز به دست خداست. اثبات عقلي روز جزا و حقيقت آن …

بِسْمِ اللهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيْمِ به نام خداوند بسيار بخشاينده‌ي بسيار مهربان الْحَمْدُ لِلّٰهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ ٭ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ ٭ مَالِكِ يَوْمِ الدِّينِ ٭ إِيَّاكَ نَعْبُدُ وَإِيَّاكَ نَسْتَعِينُ ٭ اهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِيمَ ٭ صِرَاطَ الَّذِينَ أَنْعَمْتَ عَلَيْهِمْ ٭ غَيْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَيْهِمْ وَلَا الضَّالِّينَ. همه‌ي ستايش‌ها براي خداست كه پروردگار جهانيان است • خداي بخشايش‌گر بسيار مهربان • مالك روز جزا • فقط تو را مي‌پرستيم و فقط از تو ياري مي‌خواهيم • ما را به راه راست هدايت فرما • راه …

حضرت نواس بن سمعان رضي الله عنه مي‌فرمايد: روزي رسول خدا‌ صلى الله عليه وسلم به هنگام صبح از دجّال صحبت كرد؛ بعضي امور مربوط به او را چنان ذكر كرد كه از آن‌ها حقير و ذليل بودن او معلوم مي‌شود (مثلاً اين‌كه او يك چشم است)، و نيز در مورد او چيزهايي فرمود كه از آن معلوم مي‌شد كه فتنه‌ي او خيلي سخت و بزرگ است (به عنوان نمونه بهشت و دوزخي و خوارق …

سلسله مقدس وحي و رسالت، با رحلت پيامبر اكرم صلى الله عليه وسلم پايان يافت. اكنون نه بر كسي وحي نازل مي‌شود و نه به آن نيازي هست. وحي بر آن حضرت صلى الله عليه وسلم به طرق گوناگون نازل شده است. در حديثي از صحيح بخاري، حضرت عايشه صديقه رضي الله عنها مي‌فرمايد كه حضرت حارث بن هشام از آن حضرت صلى الله عليه وسلم سؤال كرد كه چگونه وحي بر شما نازل مي‌گردد؟ پيامبر …

خداوند متعال، انسان را در اين جهان براي آزمايش آفريده است؛ هم‌چنين وظايفي به عهده او واگذار نموده و تمام كاينات را به خدمت او گمارده است. لذا انسان پس از ورود به اين جهان، ناگزير از انجام دو امر مي‌باشد: نخست اين‌كه از جهان، اشيا و موجوداتِ آفريده شده‌ي در آن، درست بهره‌برداري كند؛ دوم اين‌كه بهره برداري از پديده‌ها و موجودات گوناگون عالم، بايد با در نظر گرفتن احكام إلٰهي و در مسير …

«إنَّمَا یَعْمُرُ مَسَاجِدَ اللهِ مَنْ آمَنَ باللهِ وَبِالیَومِ الآخِرِ وَأَقَامَ الصَّلَاةَ وَآتَى الزَّکَاةَ وَلَمْ یَخْشَ إِلَّا اللهَ فَعَسَىٰ أُولَئِكَ أَنْ یَکُونُوا مِنَ الْمُهْتَدِینَ» [التوبة: ۱۸] خداوند متعال به انسان نعمت عقل را عنایت فرمود و دیگر مخلوقات را هم نوعی شعور داد. خاک، کوه و سنگ گرچه به ظاهر تحرکی ندارند، ولی شعور دارند و گیاهان هم نوعی شعور و تحرک دارند. الله تعالى می‌فرماید: «وَإِنْ مِنْ شَیْءٍ إلَّا یُسَبِّحُ بِحَمْدِ رَبِّهِ»، هر چیزی که در این کاینات …

«إِنَّ الدِّینَ عِنْدَ اللهِ الْإِسْلَامُ» [آل عمران: ۱۹]، «وَمَنْ یَبْتَغِ غَیْرَ الْإِسْلَامِ دِینًا فَلَنْ یُقْبَلَ مِنْهُ وَهُوَ فِی الْآَخِرَةِ مِنَ الْخَاسِرِینَ» [آل عمران: ۸۵]، «المُسْلِمُ مَنْ سَلِمَ المُسْلِمُونَ مِنْ لِسَانِهِ وَیَدِهِ، وَالمُهَاجِرُ مَنْ هَجَرَ مَا نَهَىٰ اللهُ عَنْهُ». الله تبارک و تعالیٰ را بسیار شاکریم که با لطف و کرمش ما را انسان  و بعد مسلمان آفرید و مانند بقیه حیوانات قرار نگرفتیم؛ از نعمت‌های عقل و دانش فراست و حکمت الله تعالیٰ ما را مورد نوازش قرار دادند …